ตลับลูกปืน (Bearing) คืออะไร มีกี่แบบ ดูแลรักษาอย่างไร เราแนะนำได้

ตลับลูกปืน (Bearing) คือชิ้นส่วนที่ไว้ใช้สำหรับรองรับเพลา เพื่อถ่ายเทแรงจากแกนหมุนไปยังลูกเหล็กภายในแบริ่ง นอกจากนี้ยังช่วยลดแรงเสียดทานระหว่างผิวสัมผัส ดังนั้นจึงช่วยให้เพลาหมุนได้อย่างเต็มที่ โดยสิ่งที่เราได้บอกไปเป็นเพียงเนื้อหาส่วนหนึ่งของ Bearing เท่านั้น ในบทความของเราวันนี้จะพาคุณทำความรู้จักกับตลับลูกปืน (Bearing) ว่าคืออะไร ลูกปืนมีกี่แบบ ไปดูกันเลย

 ตลับลูกปืน (Bearing) คืออะไร

ตลับลูกปืน หรือแบริ่ง (Bearing) คือหนึ่งในชิ้นส่วนเครื่องจักรกล ซึ่งใช้รองรับเพลาในแนวรัศมีและแนวแกน โดย Bearing มีหน้าที่หลักคือการรับน้ำหนักและถ่ายทอดแรงจากเพลาส่งไปที่เครื่องจักรที่มีการหมุน ในระหว่างการหมุนหรือการเลื่อนจะสามารถลดแรงเสียดทานได้ อีกทั้งหากชิ้นส่วนอื่น ๆ มีการสึกหรอหรือชำรุดสามารถถอดเปลี่ยนได้เลย โดยไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนเพลา โดยแบริ่งนั้นเป็นชิ้นส่วนที่โดนเสียดสีมากที่สุด ดังนั้นจึงสึกหรอได้เร็ว แต่ถ้ามีการหล่อลื่นด้วยสารหล่อลื่นจะช่วยให้หมุนได้คล่องตัวมากขึ้น

 ส่วนประกอบของตลับลูกปืน (Bearing) มีอะไรบ้าง?

จากหัวข้อที่ผ่านมา หลายคนคงทราบแล้วว่า Bearing คืออะไรกันไปแล้ว ถัดมาหัวข้อนี้เราจะพูดถึงเรื่องส่วนประกอบหลักของตลับลูกปืน (Bearing) กันบ้าง ซึ่งมีตามดังต่อไปนี้

1.     แหวนวงนอก (Outer ring)  ใช้สำหรับประคองเม็ดลูกปืนภายใน

2.     เม็ดลูกกลิ้ง (Ball or Roller) ใช้เพื่อรับน้ำหนักและถ่ายเทแรงจากแกนหมุน

3.     ตัวกั้น หรือ รัง (Separator or Retainer) ใช้กำหนดขอบเขตระยะห่างระหว่างเม็ดลูกกลิ้งให้ห่างเท่า ๆ กัน และไม่อยู่ติดกัน

4.     แหวนวงใน (Inner ring) ใช้เพื่อป้องกันไม่ให้เม็ดลูกกลิ้งสัมผัสกับเพลา

5.     แผ่นป้องกันสิ่งแปลกปลอม (Seal or Shield) ช่วยป้องกันไม่ให้มีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปใน Bearing

 ตลับลูกปืน (Bearing) มีกี่ประเภท อะไรบ้าง?

รู้หรือไม่ว่าในปัจจุบันตลับลูกปืนสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่ ตลับลูกปืนเม็ดทรงกลม (Ball Bearing) และ ตลับลูกปืนเม็ดทรงกระบอกตรงหรือทรงกระบอกเรียว (Roller bearing) โดยรายละเอียดของทั้งสองประเภทนี้จะเป็นตามดังต่อไปนี้

 1.ตลับลูกปืนเม็ดกลม (Ball Bearing)

Ball bearing คือลูกปืนเม็ดกลมที่ถูกผลิตมาจากโลหะแข็ง ซึ่งถูกบรรจุไว้ในตลับลูกปืน โดย Ball bearing จะเคลื่อนที่อยู่ระหว่างวงแหวนชั้นนอก (Outer ring) และวงแหวนชั้นใน (Inner ring) โดยหน้าที่หลักของ Ball bearing คือรองรับการเคลื่อนที่ของเพลาและช่วยลดความฝืดระหว่างเพลากับเครื่องจักร รวมถึงช่วยทำให้การหมุนมีประสิทธิภาพมากขึ้นอีกด้วย โดยส่วนใหญ่แล้วมักนิยมใช้ Ball bearing เพื่อรับแรงตามแนวรัศมี (Radial load) อีกทั้งยังใช้กับงานที่มีความเร็วรอบสูงได้ดี

ตัวอย่างของ Ball bearing เช่น

 1.1 ตลับลูกปืนเม็ดกลมร่องลึก (deep groove ball bearing)

นิยมใช้ในงานอุตสาหกรรม เนื่องจากรับแรงในแนวแกนและแนวรัศมีได้ดี

 1.2 ตลับลูกปืนเม็ดกลมสัมผัสเชิงมุม (angular ball bearing)

ตลับลูกปืนเม็ดกลมสัมผัสเชิงมุม เหมาะสำหรับใช้เพื่อรับแรงในแนวรัศมีและแรงในแนวแกน โดยมีมุมสัมผัสให้เลือกใช้ตั้งแต่ 15° 25° ไปจนถึง 30° (องศา) มุมสัมผัสยิ่งมีค่ามาก ยิ่งสามารถรับโหลดแนวแกนได้มากเช่นกัน แต่ทั้งนี้ส่งผลให้การรับแรงในแนวรัศมีลดลงตามไปด้วย angular นอกจากนี้ ball bearing นี้ยังแบ่งออกได้เป็นอีก 2 ประเภท คือตลับลูกปืนเม็ดกลมสัมผัสเชิงมุมแบบสองแถว (Double row angular contact ball bearing) และ แบบประกบกันโดยการเลือกหน้าสัมผัส (Duplex angular contact ball bearing)

 1.3 ตลับลูกปืนเม็ดกลมปรับแนวเองได้ (self-aligning ball bearing)

ตลับลูกปืนนี้มีลักษณะเป็นวงแหวนสองรางวิ่ง โดยวงแหวนวงนอกจะมีรางวิ่งโค้งอยู่หนึ่งรางวิ่ง โดยมีจุดศูนย์กลางความโค้งอันเดียวกันกับแนวแกนของตลับลูกปืน self-aligning ball bearing มักใช้กับเพลาที่เยื้องแนวเป็นมุมมาก

 1.4 ตลับลูกปืนกันรุน (thrust ball bearing)

ตลับลูกปืนกันรุนมีหน้าที่ในการรับแรงในแนวแกนโดยเฉพาะ หากต้องรับแรงในแนวแกนและแนวรัศมี เลือกใช้ตลับลูกปืนเม็ดกลมสัมผัสเชิงมุม (Angular ball bearing) จะมีความเหมาะสมกว่าตลับลูกปืนกันรุน

 2. ตลับลูกปืนเม็ดทรงกระบอก (Roller bearing)

ตลับลูกปืนชนิด Roller bearing เป็นเม็ดลูกปืนทรงกระบอกที่ถูกผลิตจากโลหะแข็ง ซึ่งถูกบรรจุไว้ภายในตลับลูกปืน โดยจะเคลื่อนที่อยู่ระหว่างวงแหวนด้านบนและวงแหวนด้านล่าง หน้าที่หลัก ๆ ของ Roller bearing จะเหมือนกับลูกปืนเม็ดกลม แต่ได้รับความนิยมใช้เพื่อรับแรงตามแนวแกนมากกว่าลูกปืนทรงกลม

ตัวอย่างของ Roller bearing เช่น

 2.1 ตลับลูกปืนเม็ดทรงกระบอก (cylindrical roller bearing)

ตลับลูกปืนเม็ดทรงกระบอกสามารถรับแรงในแนวรัศมีได้ดีมากกว่าตลับลูกปืนเม็ดกลม เนื่องจากพื้นที่สำหรับรับแรงมีมากกว่า แต่ทั้งนี้การรับแรงแนวแกนอาจทำได้ไม่ดีมากนัก

 2.2 ตลับลูกปืนเทเปอร์(เม็ดเรียว) (tapper roller bearing) และตลับลูกปืนเม็ดโค้ง (spherical roller bearing)

ตลับลูกปืนทั้งสองชนิดนี้สามารถรับแรงในแนวรัศมีและแนวแกนได้เป็นอย่างดี

 2.3 ตลับลูกปืนเม็ดเข็ม (needle roller bearing)

ตลับลูกปืนเม็ดเข็มใช้กับตลับลูกปืนเม็ดทรงกระบอกมีวิธีการใช้งานที่เหมือนกัน แต่ตลับลูกปืนเม็ดเข็มจะนิยมใช้กับพื้นที่ในแนวรัศมีจำกัดมากกว่า

 ดูแลรักษา Bearing อย่างไร ให้มีอายุการใช้งานยาวนาน

การดูแลรักษา Bearing สามารถทำได้ง่าย ๆ โดยการใช้จารบีเป็นตัวหล่อลื่น โดยจารบีจะช่วยป้องกันไม่ให้ความชื้นหรือสิ่งสกปรกต่าง ๆ เข้าไปภายในตลับลูกปืนได้

การเลือกใช้จารบีควรพิจารณาจากความเร็วรอบแรงกด และอุณหภูมิของ Bearing ในตอนที่ใช้งานอยู่ รวมถึงความสามารถในการกันน้ำได้ด้วย

เป็นอย่างไรกันบ้างกับบทความนี้ โดย Bearing ถือเป็นชิ้นส่วนที่มีความสำคัญสำหรับลูกล้อ อย่างมาก ทุกการหมุนถ้าขาดแบริ่งไปจะไม่สามารถทำงานได้เต็มประสิทธิภาพแน่นอน นอกจากนี้การเลือกใช้แบริ่งต้องคำนึงถึงลักษณะของการใช้งาน เช่น แบริ่งกาบเหมาะกับการหมุนที่ต้องรับแรงมาก ในส่วนของจักรยานการจะเลือกใช้ลูกปืนจักรยานแบบไหน นั้นขึ้นอยู่กับการใช้งานและความเร็วรอบหมุนตามที่ต้องการ

ส่วนแบริ่งตลับลูกปืนเหมาะกับงานที่ต้องการความเร็วของจำนวนรอบหมุน โดย Bearing นั้นเป็นชิ้นส่วนที่ใส่ตายตัว ดังนั้นจะเปลี่ยนเฉพาะเวลาที่พัง หรือชำรุดเท่านั้น ไม่สามารถนำไปซ่อมได้ ถ้าต้องการให้ Bearing มีอายุการใช้งานที่ยาวนาน ควรหมั่นตรวจเช็คและดูแลรักษาความสะอาด ทาน้ำมันหล่อลื่นอย่างเป็นประจำ

และถ้าคุณกำลังมองหารถจักรยานยนต์ไฟฟ้า รถสามล้อไฟฟ้า เราขอแนะนำ NWOW เราคือผู้ผลิตและจัดจำหน่ายรถจักรยานยนต์ทางเลือกใหม่ ที่ใช้พลังงานไฟฟ้า 100% ในการขับเคลื่อน ช่วยลดปัญหามลพิษทางอากาศและทางเสียง สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ทาง line คลิก

ขอบคุณเนื้อหาจาก

https://misumitechnical.com/technical/mechanical/bearing-usage/